‘Medusa’nın Salı’ na bakmak ve görmek⛴🌑🍂🖼

1816 senesinde Kanarya adaları açıklarında yaşanmış, bir insanlık dramı olan 13 günün hikayesini resmeden devasa tablo ‘Medusa’nın salı’ nın tam önünde durmaktasınız. Lütfen yazıyı okumadan önce tabloya göz gezdirin…

Birbirine geçmiş bedenler, derme çatma salın üstünde birbirine yakın dursalar da, başka dünyadalar sanki. Büyük bir ölüm kalım savaşı verilmiş olmalı, aşağıda ölüm, yukarıda ise yükselmiş insanların işaret ettiği bir umut var. Uzaklarda bir gemi olmalı onlara bu coşkuyu veren.. Okyanusun hırçınlığı arkadaki dalgalardan belli, dalgaların önünde ise yorgun, aç sefil durumda vücutlardan bir set. Binlerce metre derinlikte denizden çok sal ile ilgilenmemizi istemiş olmalı ressam. Ölümün duyulan nefesini, dehşetengiz o anları dalga dalga ruhumuzda yaşatmayı amaçlamış. Gerçekte yaşanmış bir hikayeden ilham alan, üstünde çok düşünülmüş, yüzlerce eskiz denemelerinden sonra yapımı neredeyse bir sene süren bir başyapıt. Ressamı Théodore Géricault’un 27 yaşındayken yaptığı ‘Medusa’nın Salı’ Fransız romantizmin ilki ve en değerli eserlerinden biri. Paris’te Louvre müzesinde yaklaşık 7 metre genişliğinde ve 5 metre eninde devasa boyutuyla sergileniyor.

Medusa Fırkateyni, Temmuz 1816’da Fransa’dan yola çıktığında rotasında Senegal St. Louis limanı vardı. Kral tarafından gönderilen dört fırkateynden biriydi ve İngilizlerin Fransızlara bıraktıkları limanı teslim almak üzere yola çıkmıştı. Gemide yeni bölgenin haritasını çıkaracak bilimadamları, Kral 18. Louis tarafından yeni atanan Senegal valisi Schmaltz, ailesi, sivil hizmetçiler ve bir deniz taburu olmak üzere yaklaşık 400 kişi vardı. Fırkateynin kaptanı Huges Duroy de Chaumereys liyakatla göreve gelmemişti ve ilk kez bir gemi yönetecekti. Rotayı belirlerken valinin etkisinde hızlı ancak tehlikeli bir rotayı tercih etti. Yeterli denizcilik bilgisi olmadan sonuç kaçınılmazdı. Medusa karaya oturup, batmaya başladığında ortaya çıktı ki 400 kişilik filika yoktu. Vali, kaptan ve önde gelenler filikalara yiyeceklerin önemli miktarını alarak doluştu. Geride kalan 150 kişi, Medusa’nın tahtalarından yapılan ve filikaların çektiği sal ile taşınacaktı. Yanlarına kalan su, bisküvi, şarap fıçılarını alarak yola çıktılar. Filika ile salı bağlayan ip, daha ilk gece ağırlık yaptığı ve saldakilerin filikaya geçme çabaları nedeniyle kaptanın emriyle çözüldü. Salın üstündekiler filikanın kendilerini karanlık sularda bırakarak ilerleyen köpüklerini büyük bir üzüntü ile izlediler. Ondan sonra salda büyük bir trajedi yaşandı. Kenarda olan yirmi kişi salın sıklıkla ucundan batması nedeniyle sulara gömüldü. Ortalara geçme savaşı işte bu yüzden başladı. Duruma silahları olan subaylar müdahale etti. Açlıktan, şaraptan sarhoş olmuş subaylara ve sala saldıran 65 kişi 2. gece öldürüldü. İlk gün bisküviler tükendiğinden yiyecekleri kalmadı. Yamyamlık üçüncü günden itibaren salda eksik ol(a)madı. Tablonun anlattığı 13. gecede ölüm sınırına yaklaşmış sadece 15 kişiydiler. Bu hikayeyi sağ kurtarılan, saldan atılacak yaralılara bizatihi karar veren Dr. Henry Savigny ve Alexandre Correard’ın anlatımıyla bize bugünlere ulaştı. Olayın anlaşılmasından sonra Medusa’nın kaptanı yargılanarak suçlu bulundu.

Theodora Gericault, bu tabloyu yapabilmek için sağ kurtulan kazazedelerden bilgi aldı hatta salın küçük bir örneğini yaptırarak tablosu için model olarak kullandı. Hastane morgunda boğulanların cesetlerini inceledi. Teker teker kazazedelerin eskizleri çizdi. En nihayetinde bu başyapıtı bir anda değil, emek, uğraş vererek yarattı. Şimdi tekrar bakın Medusa’nın salına, bakmak ile görmek arasındaki fark bir hikaye, bir gerçek, bir de sanattır!

Bu ilk ışıklarıyla ışıyan günün kendi başyapıtınız olması dileğiyle..

Sevgilerle💝

Elif Gılbaz Ata

#medusa #medusanınsalı #louvre #TheodoraGericault