Tıp tarihinde önemli mihenk taşlarından biri şüphesiz antibiyotiğin keşfidir. 80 yıldır hayatımızda olan antibiyotik, insan yaşamını ortalama 10 sene uzatan güçlü ve mucizevi bir ilaç. En yalın tanımı; ‘doğada düşük konsantrasyonlarda zaten bulunmakta olan, bir mikroorganizmanın ürettiği, diğer bir mikroorganizmanın üremesini engelleyen maddeler’ olan antibiyotiğin moleküler yapısından, nasıl çalıştığından bahsetmeye niyetim yok!
Antibiyotiklerin keşif hikayelerinin tesadüfvari duruşlarından etkilendim. En güçlü antibiyotiklerden biri dağınıklıktan diğeri ise kanalizasyondan çıkma! Bilinen ilk insanlarda kullanılan antibiyotik; Sir Alexander Fleming tarafından keşfedilen penisilindir. Fleming düzensizliği ve dağınıklığı ile ünlü bir bilimadamı. Ağustos 1927’de Staphylococcus bakteri yetiştirdiği kapları temizlemeden masasının üstünde bırakıp, uzun bir tatile çıktı. 3 Eylül’de döndüğünde ise kaplar küflenmişti. Ancak oldukça ilginç bir şey olmuştu; kaptaki bakteri kolonileri yaşamaya devam ederken, küflerin olduğu bölgelerdeki koloniler yok olmuştu! Bu küfü başka kaplarda da yetiştirdi ve küfün bazı tehlikeli bakterileri de öldüren bir sıvı bıraktığını gözlemledi. Fleming bu sıvıya küfün dahil olduğu Penicillium ailesine atıfla “küf suyu” anlamına gelen Penisilin ismini verdi. Kapları yıkayıp tatile gitseydi, kuvvetli bir ihtimal Penisilinin keşfi başka bir bahara kalacaktı!
Tarihler 1948’i gösterdiğinde, İtalya Sardunya adasında bir grup çevreci protesto gösterileri yapmaktadır çünkü ana kanalizasyon çıkışının adaya çok yakın olduğunu ve denizi kirlettiğinden endişe etmektedirler. Bunu ispat etmek için kanalizasyon çıkışından su örneği alırlar. Sonuca çok şaşırırlar çünkü analiz raporuna göre su temizdir! O sıralar adadaki Salmonella salgınına karşı araştırma yapan İtalya Cagliari Üniversitesi hijyen kürsüsü profesörü Giuseppe Brotzou’nun dikkatini çeker bu durum. Kanalizasyon duvarındaki bulunan Cephalosporium acremonium mantarından sefalasporin izole edilir. Suyun temiz olmasının nedeni sefalosporinin bakteri üremesini engellemesidir! Çevrecilerin endişesi, bilim ile birleşince mucizevi bir keşif çıkmış ortaya. Bugün solunum yolu, üriner sistem, yumuşak doku, kemik ve iskelet sistemi, merkez sinir sistemi enfeksiyonları, bakteriyemi ve gonore Sefalosporin kullanılarak tedavi ediliyor.
Zehir varsa panzehiri mutlaka vardır , orada bir yerde kaşifinin dilini çözmesini bekliyordur. İyi şeylerin kökü ve büyük keşiflerin ilhamı doğadır. Gerçekten o ‘ziyaret edilecek bir yer değil, tüm insanlığın evidir’!
Hayattaki her acıya ve yorgunluğa rağmen sağlıklı , mutlu ve enerjik hissedeceğiniz bir gün dileğiyle..
Sevgilerle 💝
#antibiyotik #sefalosporin #penisilin
Sir Alexander Fleming
Elif’ce Dünya 