‘İnci küpeli kız’ın gizemi 🎨🤗🎀

Hakkında yazılan kitap, çekilen sinema ve reklam filmleri onun gizemli bakışını, yüz ifadesini ve kimliğini çözmeye çalışıyor. İnci küpeli kızdan söz ediyorum. Hollandalı barok ressam Johannes Vermeer’in kuzeyin Mona Lisa’sı olarak anılan gizemli ve yalın şaheserinden…

Mona Lisa’yı ve/veya bu tabloyu beğenmiyor ve neden bu kadar büyütüldüklerine anlam veremiyor olabilirsiniz, bunu gayet iyi anlarım. Herhangi bir sanat eseri duyularınızla hissedebileceğiniz bir bağ yaratmıyorsa, algınızla bir duygu alışverişi yoksa, zorlamayın derim! Bu, eserin size hitap etmediği anlamına gelir veya görmek için bakış açınızın değişmesi bazen de daha fazlasını bilmek zaruridir. ‘İnci küpeli kız’ mükemmelliyetçiliği nedeniyle senede 2-3 resim üretebilen, hakkında az şey bilinen ressamlardan biri olan ve 43 senelik ömrü pekte iyi olmayan maddi koşullarda geçmiş Vermeer’in hangi sene yapıldığı tam olarak bilinemeyen başyapıtı… Tablonun merkezi ise damla şeklindeki inci küpeler, ressam diğer eserlerinde de kadınları inci takı ile resmetmiş. Uzmanların incelemelerine göre, Velmeer’in kullandığı ışığın açısı ve inci üstündeki parlamasını vurgulama tekniği kusursuz, aynı ışık gizemli kızın gözünde de var ve dikkatleri merkeze taşıyor. Sade bir kıyafet giymiş incili kız, yüzüne bakın ve anlamaya çalışın mutlu mu, mutsuz mu, sizce? Yüzünde çelişkili bir ifade var ancak kime baktığı belirgin: Vermeer’ e bakıyor. 11 tane kızı var ressamın, modele para ödememek için resimlerinde kızları ve eşini model olarak sıklıkla kullanıyor. Hatta eşinin kıyafetleri ve incilerini de! Ancak, dudakları aralık duruşu bir kızın babaya bakışı değil daha çok sevdiği adama bakan küçük bir kadın var resimde. Bunlar tablonun ilettiği mesajlar ancak kızın kim olduğu konusunu kesinlikle tezahür etmiyor.

Tracy Chevalier isimli yazar bu tablo iler ilgili bir roman yazdı hatta romanından bir film uyarlandı. Chevalier romanında bu kızı Vermeer’in evinde çalışan Griet isimli bir hizmetçi olarak kurguladı. Sonuç ne mi oldu?

Sanat çevrelerinde de ister istemez bu kızın ressamın evinde çalışan bir hizmetçi olduğu yönünde bir algı oluştu. Bir kurgu ya da bir senaryo doğruymuş gibi algılanmaya başlandı. Tıpkı tarihsel bir dönemi anlatan dizilerdeki yanlışların, doğruymuş gibi binlerce insan tarafından kabul edilmesi gibi!

İnsanlar gerçekten hikayeleri sever ve bu hikayelerin akla mantığa uygun olması bile gerekmiyor. Bir sırra ermek için doğru soruları sormak kesinlikle gerekiyor. İnci küpeli kızın Vermeer’in stüdyosunu temizlemeye gelen bir hizmetçi kız olduğunu kim bilebilir? Bu konu ile ilgili o tarihte yazılmış bir anı var mı? Ki biz daha bu resim ne zaman yapıldı onu bile bilmiyoruz!

Sevgilerle,

Mutlu ve renkli bir Pazar günü geçirmeniz dileğiyle ☕️🍽🏠🎉

Elif Ata

#inciküpelikız #vermeer