Yapay zekaya karşı Cyborg İnsan👾

Bilimkurgu filmlerinin bizi alıştırdığı bir gelecek var: pek çok işin, otomasyon sistemlere bağlanarak, insana olan ihtiyacın azalması ve daha da ötesi dünyanın, fiziksel görünüş açısından insana birebir benzeyen, yapay zekalar tarafından yönetilmesi… İnsanoğlu evrendeki en üstün varlık olmayabilir ancak mevcut bilgi ve teknolojimizle, taklit dahi edemediğimiz, üstün ve karmaşık sistemler içerdiği kesin. Yapay zekanın babası kabul edilen, geçtiğimiz yıllarda vefat eden Marvin Minsky’ yi, 1959’da MIT’de kurduğu yapay zeka laboratuvarında başarısızlığa uğratan bu gerçek oldu, bütünüyle insan gibi davranan, düşünen bir makine yapmanın imkansızlık sınırını aşan zorluğu…

Yapay zeka anlayışı günümüzde değişti, şu anda bir insanı, bir bütün olarak taklit etmek peşinde değiliz, onun yerine kimi insan fonksiyonlarını tek başına taklit edecek algoritmalara sahip yapay zekalar geliştiriyoruz. Bir bebeğin doğduğu ilk anda sahip olduğu hayatını sürdürmek için neye yöneleceğini bilmesi gibi genetik olarak kodlanmış altın bir bilgi, beynin karar alma süreçleri, en basitinden bir nesneyi elimizde düşürmeden veya sıkmadan tutarken, uygulanan gücün miktarını ayarlamamız gibi fazlaca motorsal ve zihinsel becerilerle, biyokimyasal algoritmalarla donatıldığımız bir gerçek. İnsana benzetilmeye çalışılan, yapay zekanın gerçekliğini sınamak için, ünlü matematikçi Alan Turing’in 1950’de önerdiği bir test var: Turing testi.. Bu testin uygulanışında üç terminal yer alıyor: Birbirini görmeyen ve duymayan yazılı iletişim halinde olan bir makine, bir gönüllü insan ve bir sorgulayıcı insan. Sorgulayıcı yalnız soru sormak suretiyle hangisinin insan, hangisinin bilgisayar olduğunu saptamaya çalışıyor. Dizi halinde tekrarlanan testler sonucunda sorgulayıcı, tutarlı bir şekilde insanı saptayamadığı takdirde makine Turing testini geçmiş sayılıyor. Yani bir bilgisayarın insana benzer yanıt vermesi halinde, yapay zekanın geçerliliğini ortaya koyması söz konusu. Turing testinin karşısında hak verilebilir farklı argümanlarda mevcut. Onlardan biri ‘Çin odası’…John Searle’nin, makinenin insanla aynı şekilde anlayıp yorumlayabileceği yönündeki yapay zeka teorilerini çürütmek için kurguladığı bir paradigmadır. Bir insan pencereli bir odada oturur. Çince bilmez ,ama elinde her Çince cümlenin, Çince cevabı bulunan bir sözlük ya da kuralllar kitabı bulunur. Bu durumda kişi için anadilinde verilmediğinden, semantik bilgiden söz edemeyiz. Test edilen, yazılı olarak pencereden kendisine verilen cümleleri alır, sözlükte bunların karşılığına bakar ve cevapları gene Çince yazılı olarak pencereden verir. Çince uygun yanıtlar veriyor olsa da, iletilen şey konusunda hiçbir şey anlamadığını yani Çince öğrenmediğini söyleyebiliriz. Bu durumda, bilmek ve biliyormus gibi davranmak arasında fark olmadığı paradoksu ortaya çıkar. Yani insan davranışını taklit eden ve dili (Türkçe, Çince, İngilizce… farketmez) sadece hammadde olarak kullanan algoritmanın Turing testini geçse de, zekanın göstergesi saydığımız anlama ve kavramadan bilfiil uzakta olduğu gerçeği veya insanın bazı durumlarda davranışsal olarak bir bilgisayardan farkı olmadığı düşüncesi..

Çağ ötesi çılgın projeleriyle tanınan Elon Musk’ın yapay zekanın bir gün insanlığa tehdit olabileceği hatta sonunu getirebileceği düşüncesi biliniyor. Onun bu tehlikeyi engellemek amacıyla kurduğu NeuraLink isimli şirketin ürettiği cihaz, insan beynini bilgisayar arayüzlerine bağlayacak bir teknoloji ürünü. Üzerinde 3 binden fazla elektrot bulunan cihaz, insan beyninde bin kadar nöronu izleyebiliyor. Neuralink ile felçli insanların telefon, bilgisayar ve her türlü elektronik cihazı düşünce gücüyle kullanması mümkün olacak. Hasar görmüş beyin alanlarının düzeltilmesini mümkün kılacak; körlerin görmeye başlaması, sağırların duyması gibi. Parkinson hastalarının titremesi, Alzheimer hastalarının iyileşmesi, otizm, depresyon gibi pek çok insan beynine bağlı hastalığın çözümü hedefleniyor. NeuraLink insan beynine robotik cerrah kullanılarak yerleştirilecek. Saç telinin onda biri küçüklüğündeki elektrotların insan eliyle yerleştirilmesi mümkün görünmüyor. NeuraLink cerrahi robotu elektrotları yerleştirirken, doğru yeri bulmak ve beyinin değişkenliklerine karşı bir damara rast gelmemek için gerekli hesaplamaları yapma kabiliyetine sahip. Elon Musk’ın amacı çok açık, yapay zekaya karşı insanüstü zihinsel kapasiteyi sürmek. NeuraLink fare ve maymunlarda olumlu sonuç verdi. İnsanlarda -ki bu ilk etapta felçli hastalarda olacak- denenmesi için FDA( Amerika sağlık otoritesinin) onayı gerekiyor. NeuraLink ile ilgili şu anda pek çok soru(n) var. Elon Musk’ın şu cümlesi de önemli:” Elbette ben dahil insanların büyük kısmı, sırf süper zeki olmak için kafatasında delikler açmak istemeyecektir. bu ancak, sibernetik beyin çiplerini başımıza kafatası ameliyatına gerek olmadan yerleştirmeyi başardığımız zaman gerçek olur. o zaman ürün ticarileşir.” Önümüzdeki on heyecanlı sene NeuraLink in durumunu belirleyici olacaktır.

“Eğer sabah uyandığınızda geleceğin daha iyi olacağını düşünüyorsanız o gün güzel bir gündür.”

Mutlu Pazarlar, sevgilerimle 💝

#ElonMusk #AlanTuring #MarvinMinsky

#yapayzeka #neuralink