The Economist tarafından her yıl hazırlanan “Demokrasi İndeksi”nin 2020’ye dair sonuçları geçtiğimiz gün yayınlandı. 167 ülke üzerinde yapılan çalışmalar, gözlemler, değerlendirmeler neticesinde ilk sıraları her sene olduğu gibi İskandinav ülkeleri alırken, Türkiye 104. sırada kendisine yer bulmuş. Sonuçlara şuradan bakılabilir:
https://en.wikipedia.org/wiki/Democracy_Index
Gene her yıl yapılan değerlendirmeler ışığında “mutlu ülkeler” sıralaması yapılıyor. Bu sıralamada da gene liste başında İskandinav ülkeleri bulunuyor. Ona dair 2020 sonuçları şurada:
Benim bu iki raporda da dikkatimi çeken şey üst sıralarda kendisine yer bulan, kimi araştırma raporlarına göre “dünyanın en mutlu insanlarının olduğu ülke” diye tanımlanan bir Orta Amerika ülkesinin varlığı: Kosta Rika… Mesela şu sitedeki verilere göre mutluluk endeksinde 1. sıradalar:
http://happyplanetindex.org/countries/costa-rica
Ne olmuş, nasıl olmuş diye araştırmaya koyuldum ve ülkenin siyasi tarihi hakkında öyle ilginç şeyler öğrendim ki, bunları paylaşmayı kendime görev addettim. İçinde bulunduğumuz yıl içerisinde bağımsızlıklarının 200. yılını kutlayacak olan Kosta Rika’da, tam 150 yıl boyunca kaos hüküm sürmüş. Komşu ülkelerle savaşlar, iç savaşlar, darbeler. En kanlı olaylar ise 1948 yılındaki iç savaşta yaşanmış. Binlerce sivil bu çatışmalarda hayatını kaybetmiş. Savaş sona erdiğinde ülkenin başına geçen José Figueres Ferrer, ilk iş olarak yasama, yürütme ve yargı gibi bir ülke için en önemli üç unsuru yani “kuvvetler ayrılığı”nı sıkı bir şekilde düzenleyerek anayasaya ekletmiş. Peşine de inanılmaz radikal bir karar ile orduyu lağvetmiş. Dünyada askeri birliği olmayan ender ülkelerden biri Kosta Rika. Ordu lağvedildikten sonra oraya harcanan bütçenin tamamını eğitime ayırmışlar. Öyle bir eğitim sistemi çıkartmışlar ki ortaya, gerçekten nasıl anlatacağımı bilemiyorum. Kırda, ormanda ders görmek mi dersiniz, her ilkokul çocuğunun sınıfı geçmesi için belli bir miktarda ağaç dikmek zorunda olduğunu mu dersiniz, hangi birini anlatayım. Doğa, Kosta Rika insanı için çok önemli. Bu düşünce ile avcılık yasaklanmış. Hatta biraz daha ileri gitmişler ve hayvanat bahçesi açmaya bile izin vermemişler. Ağaç kesmek, plansız yapılaşmak mümkün değil. Kosta Rika Hükümeti, tropik yağmur ormanlarındaki doğal yaşamı koruma adına uzun yıllar boyunca çok ciddi bütçeler ayırmış. Bu sayede bugün Kosta Rika dünyanın en önemli doğa turizmi merkezlerinden biri haline gelmiş. Her yıl yüzbinlerce turist dünyanın metrekare başına en fazla canlı çeşitliliğine sahip ülkesini görmek için buraya gidiyor.
Sosyal hayatta da benzerine çok rastlanmayan uygulamalar var. Mesela evlenmek isterseniz belli bir süre ile kursa gidiyorsunuz. Bu kursu başarılı bir şekilde bitiremezseniz evlenemiyorsunuz 🙂 Aynı şekilde çocuk sahibi olmak için de benzer bir kurs eğitimi söz konusu. Kosta Rika halkının mottosu, yaşam felsefesi “pura vida” yani basit bir Türkçe çeviri ile “saf, basit yaşam”. İnsanlar “selam”, “merhaba”, “hoşçakal”, “işler yolunda” demek için bile bu ifadeyi kullanıyor.
Yenilenebilir enerji konusunda şu anda dünyada 1. sıradalar. Öyle ki 2017’den beri yıllık elektriğinin neredeyse tamamını yenilenebilir enerji kaynaklarından elde ediyorlar.
https://www.weforum.org/agenda/2017/11/costa-rica-has-run-on-green-energy-for-300-days
Ve bu yıl itibariyle fosil yakıttan elde edilen enerji tüketimi yasaklı hale gelecekmiş. Yani benzin, kömür, doğalgaz hepsi yasaklanıyor. Böylece Kosta Rika, atmosfere karbon salınımını sıfıra indirmeyi planlıyor…
Mutluluğun formülü ne kadar da basit aslında: eğitim ile doğayı birleştir, böylece yaşamdan zevk al. Onlar oralarda mutlu mesut yaşasınlar, biz de buralarda “bize de bir gün kader güler güler inşallah” şarkısını terennüm eyleyelim 🙂
Hadi herkese “pura vida” 🙂
Sevgilerle 💖
Elif’ce Dünya 
Elifcim öyle güzel bir yazı yazmışsın ki okumak bile ruha huzur ve mutluluk vermeye yetiyor , bir mucize olsada anlattıkların ülkemiz olsaydı hayaliyle avunuyor insan.
BeğenLiked by 1 kişi
Her zaman oldugu gibi tam isabet! Benim bu ulkeden arkadaslarim var. Hicbiri zengin olmayan ama son derece gamsiz, sade ve mutlu insanlar. Umarim birgun bizim insanimiz yeniden eski mutlu gunlere doner… Oncelik dogayi, su ve tarimi kurtarmak sartiyla. Iyi Pazarlar dilerim.
BeğenLiked by 1 kişi
Pura vida ,☺️ kalemine saglik canim.
BeğenLiked by 1 kişi