ZORUNLU DÜN DERSİ

Muallim Naci’ye ait özdeyiş olsa da artık atasözü halini almış bir ifade var: “hafıza-i beşer nisyan ile maluldur”. Yani insan hafızasının en sakat, en kusurlu tarafı unutmasıdır. Doğru mu, tartışılır. Çünkü “unutmak” kimi zaman lanet, kimi zaman ise büyük bir nimettir. Ama unutkanlığı “toplum” özelinde değerlendirmek istersek kesinlikle lanet olduğunu görürüz. Bir milleti millet yapan en önemli bağlardan biri “ortak tarih”tir. Ortak acılar, ortak sevinçler, gelenekler, adetler v.s. Bu yüzden toplum hafızası yakın ya da uzak yaşanmışlıkları yeniden ele alabilir, düzenleyebilir, bir süre pasifize edebilir ama asla unutamaz, unutmamalı.

İyiden iyiye eski günlere döndük. Kemal Sunal filmindeki: “ekmeğe zam, şekere zam, zama zam” repliği gibi bir ürünün etiket fiyatının yapıştırıcısı kurumadan yeni bir etiket fiyatıyla karşılaşıyoruz. Çünkü çoğu ürün ithal ediliyor. Üretimi yapılan ürünlerin de girdi maliyetleri mesela akaryakıt, gübre gibi kalemler dolara, euroya endeksli.

Ne kadar engel olunmaya çalışılsa da dolar artık 10 lira oldu. Her yeni gün daha da değersizleşen bir para birimine sahip olmanın, alım gücünün düşmesinin yanında bir de hükümet yetkililerin insan aklıyla alay edercesine verdiği demeçler sinir katsayımızı artırıyor. Eski Ekonomi Bakanının “Dolarla mı maaş alıyorsun?” sözlerinden sonra şimdi de Hazine ve Maliye Bakanı “Aslında Avrupa’da da akaryakıt fiyatları 1 euro civarında, bizde de 1 euro civarında” gibi tanımlamakta güçlük çektiğim bir açıklamada bulundu. Avrupa’da mesela Almanya’da asgari ücret 1584 euro yani 18.000 lirayken Türkiye’de 247 euro yani yaklaşık 2.800 lira olduğu söylenmiyor tabii.

Ne zaman mevcut durum eleştirilmeye başlanılsa “siz bilmezsiniz tüp kuyruğu, yağ kuyruğu gördük” gibisinden o günleri unutmadıklarını söyleyen büyük bir grup var. Unutmayın tabii ama unutmayacağınız başka şeylerde olsun. Mesela çocukluğumda ve ilk gençliğimde hemen her memur ve işçinin en büyük hayali: “emeklilik tazminatı ile bir ev alırız, kalanıyla da çocukların okul, evlilik v.s masraflarına harcarız” şeklindeydi. 25 sene memurluk yapmış bir kişinin tazminatı ve ev fiyatlarının karşılaştırılması:

1982- Ev fiyatları (ortalama): 750.000 – Alınan tazminat (1.100.000)  

1990- Ev fiyatları (ortalama): 38.000.000  – Alınan tazminat (42.000.000)

1996- Ev fiyatları (ortalama): 600.000.000 – Alınan tazminat (625.000.000)

2021 – Ev fiyatları (ortalama): 400.000 – Alınan tazminat (110.000)

Önceden bir ev alıp bir miktar da artırım yapılırken şimdi evin ancak dörtte birini alıyorsun. Hadi buna “daha sağlam yapılar inşa edildi, girdi maliyetleri artınca ev fiyatları da arttı, o yüzden böyle bir dengesizlik ortaya çıktı” diye bir cevap verildi diyelim. 2004 yılında çeyrek altın 30 lira, asgari ücret 320 lira. Yani bir asgari ücretli nerdeyse 11 çeyrek altın alabiliyordu. Bugün çeyrek altın 983 lira, asgari ücret 2.800 lira. 3 altın bile alamıyor artık asgari ücretli. Bunu ne çabuk unuttunuz?

Toplumumuzun çok ciddi bir alzheimer sorunu var. Bu yüzden bizim ufacık çocuklarımıza ilkokuldan itibaren “zorunlu din dersi”nden önce “zorunlu dün dersi” vermemiz gerekiyor. Bakın “dün dersi” nasıl oluyor:

Milattan sonra 66 yılında başlayıp 73 yılında sonra eren Birinci Yahudi-Roma Savaşı sonrasında Yahudilerin yaşadığı Kudüs, Roma tarafından ele geçirilir. Bu zaferin anısına Roma darphanesinde “Judaea Capta” yani “Yahudiye ele geçirildi” anlamına gelen bir sikke bastırılır.

Sikkeyi incelediğimizde hurma ağacının dibinde ağlayan, yas tutan bir kadın ve elleri arkadan bağlanmış, esir edilmiş bir erkek figürü görürüz.

Aradan 1880 yıl geçer ve 1948 yılında aynı topraklarda İsrail Devleti kurulur. İsrail kurulduktan bir süre sonra da “İsrail artık özgür” diyerek Judaea Capta’ya atıfla bir para bastırılır. Bu defa hurma ağacının altında orayı yurt edinmiş, toprağı ekip biçmiş bir adamla, çocuğunu sevinçle göğe, yükseğe, geleceğe doğru çevirmiş bir kadın figürü vardır. İşte “toplum hafızası” dediğimiz şey tam olarak budur.

“Dün kültürü”nün ve “anlak bilgisi”nin tüm topluma sirayet edeceği günleri görmek dileğiyle…

Keyifli Pazarlar